OCENA ZGODNOŚCI WYROBÓW BUDOWLANYCH – CZ.II

Podstawowe zasady i tryb dopuszczenia wyrobów budowlanych do obrotu i stosowania w budownictwie określa ustawa – Prawo budowlane.

Art.10 ustawy Prawo budowlane wymaga, aby przy wykonywaniu robót budowlanych stosować wyłącznie wyroby budowlane o właściwościach użytkowych umożliwiających prawidłowo zaprojektowanym i wykonanym obiektom budowlanym, rozumianym jako budynek lub budowla, spełnienie wymagań podstawowych .
Wymagania podstawowe w świetle art. 5 ustawy Prawo budowlane obejmują:
a) bezpieczeństwo konstrukcji obiektu budowlanego,
b) bezpieczeństwo pożarowe obiektu budowlanego,
c) bezpieczeństwo użytkowania obiektu budowlanego,
d) odpowiednie warunki higieniczne i zdrowotne oraz ochrony środowiska obiektu budowlanego,
e) ochronę przed hałasem i drganiami obiektu budowlanego,
f) oszczędność energii i odpowiednią izolacyjność termiczną obiektu budowlanego.

Wyroby budowlane o właściwościach użytkowych i własnościach technicznych umożliwiających spełnienie przez obiekt budowlany wymagań podstawowych mogą być dopuszczone do:
- obrotu i powszechnego stosowania w budownictwie (wyrób może być przedmiotem swobodnego obrotu na terytorium Polski oraz może być stosowany, zgodnie z jego przeznaczeniem, bez ograniczeń ),
- jednostkowego stosowania w budownictwie (wyrób może być stosowany tylko przy wykonywaniu robót budowlanych na konkretnym, zdefiniowanym obiekcie budowlanym, dla którego został wytworzony ).

Szczegółowe zasady i tryb dopuszczania wyrobów budowlanych do obrotu i powszechnego stosowania w budownictwie określone są w:
- ustawie Prawo budowlane – art. 10 ust.2
- Rozporządzeniu MSWiA z 31.07.1998 w sprawie systemów oceny zgodności, wzoru deklaracji zgodności oraz sposobu znakowania wyrobów budowlanych dopuszczonych do obrotu i powszechnego stosowania,
- Rozporządzeniu MSWiA z 5.08.1998 w sprawie aprobat i kryteriów technicznych oraz jednostkowego stosowania wyrobów budowlanych.

Zgodnie z wymaganiami tych aktów prawnych, za dopuszczone do obrotu i powszechnego stosowania w budownictwie uznaje się:
1. wyroby budowlane, właściwie oznaczone, dla których zgodnie z odrębnymi przepisami:
a) wydano certyfikat na znak bezpieczeństwa – w odniesieniu do wyrobów podlegający tej certyfikacji,
b) dokonano oceny zgodności i wydano certyfikat zgodności lub deklarację zgodności - w odniesieniu do wyrobów nie objętych certyfikacją na znak bezpieczeństwa, a mających istotny wpływ na spełnienie wymagań podstawowych,
2. wyroby budowlane umieszczone w wykazie wyrobów nie mających istotnego wpływu na spełnienie wymagań podstawowych oraz wyrobów wytwarzanych i stosowanych według tradycyjnie uznanych zasad sztuki budowlanej.

Wykaz wyrobów z pkt. 2 znajduje się w załączniku do Rozporządzenia MSWiA z 24.07.1998 w sprawie wykazu wyrobów budowlanych nie mających istotnego wpływu na spełnienie wymagań podstawowych oraz wyrobów wytwarzanych i stosowanych według uznanych zasad sztuki budowlanej. Wyroby te są dopuszczone do obrotu i powszechnego stosowania bez konieczności udowodnienia, że ich właściwości użytkowe umożliwiają spełnienie wymagań podstawowych przez obiekty, w których są stosowane.

Wyroby mające istotny wpływ na spełnienie wymagań podstawowych w obiekcie budowlanym (a niewymienione w powyższym rozporządzeniu) mogą być dopuszczone do obrotu i powszechnego stosowania w budownictwie po przeprowadzeniu:
1. oceny przydatności wyrobu do stosowania w budownictwie,
2. oceny zgodności wytworzonych wyrobu z dokumentami odniesienia,
3. oznaczenia znakiem budowlanym.

Wyrób budowlany jest przydatny do powszechnego stosowania w budownictwie, jeżeli posiada właściwości użytkowe zgodne z wymaganiami określonymi w jednym z trzech dokumentów odniesienia:
- Kryteriach Technicznych KT ( wyroby budowlane podlegające, zgodnie z przepisami o badaniach i certyfikacji, obowiązkowej certyfikacji na znak bezpieczeństwa),
- Polskiej Normie Wyrobu PN,
- Aprobacie Technicznej AT ( wyroby budowlane, dla których nie ustanowiono PN wyrobu, lub wyroby, których właściwości użytkowe odnoszące się do wymagań podstawowych różnią się zasadniczo od właściwości podanych w PN wyrobu.

Ocenę zgodności wyrobów budowlanych przeznaczonych do powszechnego stosowania w budownictwie przeprowadza się poprzez stosowanie trzech systemów atestacji:
- certyfikację na znak bezpieczeństwa,
- certyfikację zgodności,
- deklarowanie zgodności przez producenta.

Certyfikacja na znak bezpieczeństwa obejmuje wyroby budowlane wyszczególnione w załączniku do Rozporządzenia Rady Ministrów z 9.11.1999 w sprawie wykazu wyrobów budowlanych wyprodukowanych w Polsce, a także importowanych do Polski po raz pierwszy, mogących stwarzać zagrożenie albo służących ochronie lub ratowaniu życia, zdrowia lub środowiska, podlegających obowiązkowi certyfikacji na znak bezpieczeństwa.
Zgodnie z Ustawą z 30.08.2002 r. o systemie oceny zgodności obowiązkowa certyfikacja wyrobów budowlanych na znak bezpieczeństwa będzie stosowana do chwili uzyskania przez nasz kraj członkostwa w Unii Europejskiej (1 maja 2004 roku).

Certyfikacja zgodności obejmuje wyroby budowlane:
- które podlegają temu systemowi oceny zgodności na podstawie odrębnych przepisów. Obecnie jest to Rozporządzenie MSWiA z 22.04.1998 r. w sprawie wyrobów służących do ochrony przeciwpożarowej, które mogą być wprowadzone do obrotu i stosowania wyłącznie na podstawie certyfikatu zgodności,
- dla których wymagania takie zawarte są w dokumentach odniesienia ( Polska Norma lub Aprobata Techniczna ).

Deklarowanie zgodności stosuje się dla wyrobów nie podlegających obowiązkowej certyfikacji na znak bezpieczeństwa lub certyfikacji zgodności. W takim przypadku producent decyduje, czy atestację przeprowadzić poprzez certyfikację, czy poprzez deklarowanie zgodności. Deklarowanie zgodności reguluje Rozporządzenie MSWiA z 31.07.1998 Deklarację taką może wydawać tylko producent wyrobu budowlanego. Deklaracja zgodności powinna być wydawana dla każdej partii wyrobu określonej w programie badań dla tego wyrobu.

Wszystkie wyroby budowlane, które mają istotny wpływ na spełnienie wymagań podstawowych w obiekcie budowlanym i są przeznaczone do powszechnego stosowania w budownictwie, podlegają obowiązkowi oznaczenia znakiem budowlanym dopuszczenia wyrobu do obrotu i powszechnego stosowania w budownictwie. Szczegóły znakowania tym znakiem podaje Rozporządzenie MSWiAz 31.07.1998. Jeżeli wyrób podlega obowiązkowej certyfikacji na znak bezpieczeństwa, to należy go, oprócz znakowania znakiem budowlanym, oznaczyć znakiem bezpieczeństwa.

Do jednostkowego stosowania w obiekcie budowlanym dopuszczone są wyroby budowlane wykonane wg indywidualnej dokumentacji technicznej sporządzonej przez projektanta obiektu lub z nim uzgodnionej. Dostawca tych wyrobów musi wydać oświadczenie wskazujące, że zapewniono zgodność wyrobu z tą dokumentacją oraz z przepisami i obowiązującym normami. Wymagania te określa Ustawa Prawo budowlane art.10 ust.3.

Ustawa Prawo budowlane przewiduje sankcje karne i zawodowe za naruszanie przepisów regulujących obrót i stosowanie wyrobów budowlanych – art. 91 ust. 2 tej ustawy.
Przepis ten mówi, że kto wprowadza do obrotu lub przy wykonywaniu robót budowlanych stosuje wyroby budowlane niedopuszczone do obrotu i stosowania w budownictwie, naruszając przepisy art. 10, podlega karze grzywny do 100 000 zł.

W następnej części przedstawione zostaną zagadnienia związane z obrotem i stosowaniem wyrobów budowlanych po wejściu Polski do Unii Europejskiej.







Źródło: Materiały konferencyjne "Polski System Oceny Zgodności"
Ocena zgodności wyrobów budowlanych - cz.I
System legalizacji wyrobów budowlanych w Polsce, stanowiący istotny fragment przepisów budowlanych, kształtowany jest od 1994 roku (uchwalenie nowego Prawa Budowlanego) w oparciu o regulacje w tym zakresie zawarte w dyrektywie Rady nr 89/106/EWG w sprawie zbliżenia ustaw i aktów wykonawczych Państw Członkowskich, dotyczących wyrobów budowlanych.
(2003-6-11)
Certyfikacja wyrobów budowlanych
Obrót i powszechne stosowanie wyrobów budowlanych w Polsce obecnie i po uzyskaniu członkowstwa Polski w Unii Europejskiej.
(2002-7-15)